એરબસ A320 ફેમિલીના હજારો વિમાનોમાં સામે આવેલી ગંભીર સોફ્ટવેર ખામીના કારણે વિશ્વભરના હવાઈ પરિવહનમાં ભારી ખલેલ સર્જાઈ છે. ખાસ કરીને ભારત સહિત અનેક દેશોમાં એરલાઈન ઓપરેશન્સને મોટા પાયે અસર થઈ છે. આ ખામી સૌર કિરણોત્સર્ગ (Solar Radiation) ના વધેલા પ્રભાવને કારણે વિમાનોના ફ્લાઇટ કંટ્રોલ ડેટામાં ગડબડ થવાની શક્યતાને કારણે પ્રકાશમાં આવી છે, જેના પરિણામે સુરક્ષા હેતુસર ઘણા વિમાનોને તાત્કાલિક ગ્રાઉન્ડ કરવાની ફરજ પડી.
વિશ્વભરમાં A320 ફેમિલીના કુલ હજારો વિમાનો ઓપરેશનમાં છે અને મોટાભાગની એરલાઈન્સ માટે આ એરક્રાફ્ટ મુખ્ય કામકાજની હાડપીંઠ છે. તેથી આ સોફ્ટવેર ગડબડને કારણે વૈશ્વિક એર ટ્રાવેલ શેડ્યૂલમાં ભારે ઉથલપાથલ સર્જાઈ છે. યુરોપ, મધ્યપૂર્વ અને દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયામાં ઘણાં એરપોર્ટ્સ પર Flights રદ થવા અને લાંબી મોડાશ મળી રહી છે. મુસાફરોને કલાકો સુધી એરપોર્ટ પર અટવાઈ રહેવાની પરિસ્થિતિ પણ ઉભી થઈ છે.
ભારતમાં Indigo અને Air India સૌથી વધુ અસરગ્રસ્ત રહી છે. મળેલી માહિતી મુજબ માત્ર ભારતમાં જ 350થી વધુ વિમાનો આ ખામીથી પ્રભાવિત થયા છે. સુરક્ષા નિયમો અને DGCA ની માર્ગદર્શિકાઓનું પાલન કરવા અનેક વિમાનોને 2 થી 3 દિવસ સુધી ગ્રાઉન્ડ કરવામાં આવ્યા છે. ગ્રાઉન્ડિંગને કારણે Indigo અને Air India ની દૈનિક ફ્લાઇટ ઓપરેશન્સમાં ભારે અસર પડી છે, જેના લીધે હજારો મુસાફરોની યાત્રાઓ પર સીધી અસર થઈ છે.
સોફ્ટવેર ખામીનો મૂળ કારણ સૌર કિરણોત્સર્ગના વધેલા સ્તર અને તેના ફ્લાઇટ કંટ્રોલ સિસ્ટમ પર પડતા પ્રભાવ સાથે જોડાયેલો હોવાનું પ્રાથમિક તપાસમાં સામે આવ્યું છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે ઊંચી સપાટી પરથી ઉડતી એરક્રાફ્ટ સિસ્ટમ્સ પર અચાનક કિરણોત્સર્ગના ઝાટકાથી ડેટા કરપ્શન થવાની સંભાવના રહે છે. તદ્દન દર્દાની સ્થિતિ ન સર્જાય તે માટે કંપનીઓએ સાવચેતી રૂપે ગડબડની શંકા ધરાવતા વિમાનોને તરત જ સેવા నుండి દૂર કર્યાં છે.
એરબસ કંપનીએ સત્તાવાર નિવેદનમાં જણાવ્યું છે કે ખામીના કારણની ઊંડી તપાસ શરૂ કરવામાં આવી છે અને તાત્કાલિક સોફ્ટવેર અપડેટ વિકસાવવામાં આવી રહ્યું છે. એરલાઈન્સને આંતરિક ગાઈડલાઇન મોકલી દેવામાં આવી છે અને સમસ્યા સંપૂર્ણપણે ઉકેલાય ત્યાં સુધી કડક પ્રોટોકોલ અનુસરવા સૂચના આપવામાં આવી છે. DGCA અને અન્ય આંતરરાષ્ટ્રીય એવિએશન રેગ્યુલેટર્સ આ સ્થિતિ પર સતત નજર રાખી રહ્યા છે.
આ પરિસ્થિતિએ ફરી એકવાર ઊજાગર કર્યું છે કે આધુનિક ઉડ્ડયન ટેકનોલોજી કેટલું અત્યાધુનિક હોવા છતાં કુદરતી પરિસ્થિતિઓ સામે ક્યારેક નબળી પડી શકે છે. મુસાફરોને સલાહ આપવામાં આવી છે કે યાત્રા પૂર્વે તેમની એરલાઈનની વેબસાઈટ અથવા એપ પર ફ્લાઇટ સ્ટેટસ ચકાસી લે, જેથી અચાનક ફેરફારોના કારણે અસુવિધા ન પડે.
આગામી 48–72 કલાક પરિસ્થિતિ માટે અતિમહત્વના માનવામાં આવી રહ્યા છે, કારણ કે એરબસ તરફથી અપડેટ મળી જશે પછી Flights ધીમે ધીમે સામાન્ય સ્થિતિમાં પાછા ફરવાની આશા વ્યક્ત થઈ છે.
