વધુ પડતી ઊંઘ છે આ બિમારીનું લક્ષણ – હાઇપરસોમનિયા વિશે જાણો
ઘણા લોકો સતત થાક, આળસ અને વધુ પડતી ઊંઘને સામાન્ય થાક કે રોજિંદા તાણનું પરિણામ માને છે. પરંતુ જો તમને પૂરતી ઊંઘ લીધા બાદ પણ દિવસભર ઊંઘ આવતી રહે, કામમાં મન ન લાગતું હોય અને શરીરમાં ભારોભારપણું અનુભવાતું હોય તો આ માત્ર થાક નહીં પણ હાઇપરસોમનિયા (Hypersomnia) નામની ગંભીર તબીબી સ્થિતિ હોઈ શકે છે.
હાઇપરસોમનિયા શું છે?
હાઇપરસોમનિયા એ એવી તકલીફ છે જેમાં વ્યક્તિ પૂરતી ઊંઘ કર્યા પછી પણ સતત થાક અનુભવતો રહે છે અને વારંવાર ઊંઘ આવતી રહે છે. આ સ્થિતિ દિવસભરના કાર્યક્ષમતા પર નકારાત્મક અસર કરે છે અને વ્યક્તિના શારીરિક તથા માનસિક સ્વાસ્થ્યને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.
હાઇપરસોમનિયાના મુખ્ય કારણો
સ્લીપ એપ્નિયા (Sleep Apnea): ઊંઘ દરમ્યાન શ્વાસ લેવામાં અવરોધ થવાથી શરીરને પૂરતો આરામ નથી મળતો.
થાયરોઈડની સમસ્યા: થાયરોઈડ હોર્મોનનું અસંતુલન શરીરની ઉર્જા સ્તરને પ્રભાવિત કરે છે.
આયર્ન અને વિટામિન B12ની ખામી: આ પોષક તત્ત્વોની અછતથી થાક અને ઊંઘ વધે છે.
ડિપ્રેશન અને માનસિક તાણ: સતત તણાવ અને માનસિક અવસાદ ઊંઘના ચક્રને બગાડે છે.
લક્ષણો પર ધ્યાન આપો
હદથી વધુ ઊંઘ આવવી
દિવસભર આળસ અને સુસ્તી રહેવી
ઊંઘ છતાં થાક દૂર ન થવો
વજન વધવું અથવા અચાનક બદલાવ
કામમાં ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં મુશ્કેલી
ક્યારે ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરવો?
જો ઉપરના લક્ષણો લાંબા સમય સુધી રહે છે, તો તેને અવગણશો નહીં. તાત્કાલિક તબીબી સલાહ લેવી જરૂરી છે જેથી યોગ્ય તપાસ અને સારવાર થઈ શકે. યોગ્ય સારવારથી હાઇપરસોમનિયાને નિયંત્રણમાં રાખી શકાય છે અને સ્વસ્થ જીવનશૈલી પાછી મેળવવી શક્ય છે.
નિવારણ માટે શું કરી શકાય?
નિયમિત ઊંઘનો સમયપત્રક બનાવો
પોષક તત્ત્વોથી ભરપૂર આહાર લો
ડિપ્રેશન અથવા તાણ હોય તો નિષ્ણાતની સલાહ લો
દારૂ, ધુમ્રપાન અને વધુ કેફિનથી દૂર રહો
નિયમિત કસરત અને ધ્યાન (મેડિટેશન)નો અભ્યાસ કરો