અમદાવાદ: ભારત સરકારની સાયબર એજન્સી, I4C (Indian Cyber Crime Coordination Centre) એ મોબાઇલ યુઝર્સને એક નવા અને અતિ ગંભીર કૌભાંડ, ઈ-સિમ સ્કેમ, વિશે ચેતવણી આપી છે. આ કૌભાંડમાં ઠગબાજો અત્યંત ચતુરાઈપૂર્વક યુઝર્સના ફોનમાંથી તેમના સિમ કાર્ડનું નિયંત્રણ મેળવી લે છે, જેના પરિણામે મોટાપાયે આર્થિક છેતરપિંડી થઈ શકે છે.
આ કૌભાંડ કેવી રીતે કામ કરે છે?
I4C દ્વારા આપવામાં આવેલી માહિતી અનુસાર, આ કૌભાંડમાં ઠગબાજો મુખ્યત્વે બેંકો, ટેલિકોમ કંપનીઓ અથવા સરકારી એજન્સીઓના નામે યુઝર્સને ટાર્ગેટ કરે છે.
* ફિશિંગ મેસેજ: ઠગબાજો સૌ પ્રથમ યુઝરને એક નકલી મેસેજ મોકલે છે, જેમાં એવો દાવો કરવામાં આવે છે કે તેમનું સિમ કાર્ડ બ્લોક થઈ ગયું છે, KYC અપડેટ કરવાની જરૂર છે, અથવા કોઈ ખાસ ઓફર માટે ઈ-સિમમાં અપગ્રેડ કરવું જરૂરી છે.
* ખોટી લિંક: આ મેસેજમાં એક લિંક હોય છે, જે યુઝરને ક્લિક કરવા માટે પ્રેરિત કરે છે. આ લિંક નકલી હોય છે અને તે ફિશિંગ વેબસાઇટ પર લઈ જાય છે જે વાસ્તવિક ટેલિકોમ કંપની જેવી જ દેખાય છે.
* નકલી ઈ-સિમ એક્ટિવેશન: વેબસાઇટ પર, યુઝરને તેમના ફોન નંબર અને અન્ય વિગતો દાખલ કરવાનું કહેવામાં આવે છે. વિગતો દાખલ કર્યા બાદ, યુઝરના ઈ-મેલ પર એક ઈ-સિમ એક્ટિવેશનની લિંક મોકલવામાં આવે છે.
* નિયંત્રણ ગુમાવવું: જલદી યુઝર આ નકલી લિંક પર ક્લિક કરીને ઈ-સિમ સક્રિય કરવાનો પ્રયાસ કરે છે, તેમનું વાસ્તવિક ફિઝિકલ સિમ કાર્ડ કામ કરવાનું બંધ કરી દે છે. આનું કારણ એ છે કે ઠગબાજો યુઝરની વિગતોનો ઉપયોગ કરીને તેમના પોતાના ફોનમાં ઈ-સિમ સક્રિય કરી દે છે.
* OTP પર નિયંત્રણ: એકવાર ઠગબાજોના ફોનમાં ઈ-સિમ સક્રિય થઈ જાય, પછી યુઝરના ફોન પર આવતા તમામ મેસેજ અને OTP ઠગબાજોના ફોન પર આવવા લાગે છે. આનાથી તેઓ યુઝરના બેંક ખાતામાંથી પૈસા ઉપાડી શકે છે, ઓનલાઈન શોપિંગ કરી શકે છે, અથવા અન્ય કોઈ પણ આર્થિક છેતરપિંડી કરી શકે છે.
આ કૌભાંડથી કેવી રીતે બચી શકાય?
આ પ્રકારની છેતરપિંડીથી બચવા માટે નીચેના પગલાં ભરવા ખૂબ જ જરૂરી છે:
* અજાણી લિંક પર ક્લિક ન કરો: તમારા બેંક, ટેલિકોમ કંપની કે અન્ય કોઈ પણ સંસ્થા તરફથી આવેલી શંકાસ્પદ લિંક પર ક્યારેય ક્લિક ન કરો. જો કોઈ લિંક પર શંકા જાય તો સીધા તે કંપનીની અધિકૃત વેબસાઇટની મુલાકાત લો.
* OTP ક્યારેય શેર ન કરો: કોઈપણ સંજોગોમાં OTP, બેંક વિગતો, પાસવર્ડ અથવા અન્ય વ્યક્તિગત માહિતી કોઈની સાથે ફોન પર કે મેસેજ દ્વારા શેર ન કરો. યાદ રાખો, કોઈ પણ બેંક કે સરકારી એજન્સી ક્યારેય તમારી વ્યક્તિગત માહિતી કે OTP માંગતી નથી.
* સિમ કાર્ડ બંધ થાય તો તત્કાળ પગલાં લો: જો તમારું ફિઝિકલ સિમ કાર્ડ અચાનક કામ કરવાનું બંધ કરી દે, તો તરત જ તમારી ટેલિકોમ કંપનીનો સંપર્ક કરો અને ખાતરી કરો કે સિમ કાર્ડ કેમ કામ કરતું નથી.
* જાણકારી મેળવો: ઈ-સિમ એક્ટિવેશન અથવા અપગ્રેડેશન માટે હંમેશા ટેલિકોમ કંપનીની અધિકૃત એપ્લિકેશન અથવા સ્ટોરનો જ ઉપયોગ કરો.
જો તમે આ પ્રકારના કૌભાંડનો શિકાર બનો, તો તુરંત જ સાયબર ક્રાઇમ પોર્ટલ cybercrime.gov.in પર ફરિયાદ નોંધાવો. સરકારની આ ચેતવણી દરેક મોબાઇલ યુઝર્સ માટે એક મહત્વપૂર્ણ રીમાઇન્ડર છે કે સાયબર ઠગબાજો હંમેશા નવા માર્ગો શોધતા રહે છે, તેથી ઓનલાઈન વ્યવહારોમાં હંમેશા સાવચેત રહેવું જરૂરી છે.
------
Ads..
